KULKHUT

             KULKHUT

Zo lanu leh valrual zawng ten,

Thiam zir turin pheilai kan vawr;

Kulkhut khawlum uap churh hnuaiah,

Thlan tui far zawih zawihin kan pan;

Zirna runah thiam zir turin.

Thlangkawr vai zi mur mur karah,

Thut hmun kan rem zirlai bu nen;

Zirtirtupa dum tliang hlarhin,

Zirlai a sawi fiah tawng tialin;

Zoram ngaih kan bang thei lo.

Kan hmel leh pian danglam vangin,

Ram dang mi emaw min ti fo;

Mak tiin min thlir dauh dauh thin,

Khawi lo kan vah chhuahna hmunah.

Zonun zemawi chhawm nung zelin,

Khulkhut phaiah laitual kan leng;

Zoram tan kan hun leh nun te,

Kan hmang zel e kan theih tawpin.

                  

                               - Tlanzova Darngawn

I RAWNGBAWLNA KHA HLEN RAWH.

                                               I RAWNGBAWLNA KHA HLEN RAWH.

            II Timothea 4:5 – Nang erawh chu fimkhur la, hrehawm tuar la, chanchin\ha hriltu lam hna thawk la, i rawngbawlna kha hlen rawh.

THUHMATHEH – Kumin (2014) CMCS |halaiin thupui atan  “I rawngbawlna kha hlen rawh” kan hmang hi a challenging hle in ka hria a, thupui atan a hman awm mi tak kan hruaitu te’n in rawn thlang a a lawmawm ka ti hle. Awle kan thupuiah lut dawn teh ang. Engnge rawngbawlna chu? Engtinnge kan hlen theih ang? He zawhna pahnih hi kan rilruah in zawt ila a \ha awm e. Rawngbawlna ni a kan ngaih chu mimal tinah a danglam ngei ang. He sermon ziaktu ngei pawh hian Rawngbawlna ni a a ngaih chu i ngaihdan nen pawh a in persan daih thei chuvang chuan pawm la zawm la tih vanga he sermon hi ziak a ni lo tih ilo hriat sak dawn nia.

Engnge Rawngbawlna chu? A hma lama kan sawi tak ang khan Rawngbawlna ni a kan ngaih chu a danglam \heuh ang. Rawngbawlna kan tih chuan kan hma a awm kan tih tur, kan duh vang emaw kan chak vang emaw kan peih vang ni lo a a \ul avanga kan thawh emaw tih hi a ni ti ila a sual awm lo e. Rawngbawlna ni a ka hriat pawimawh ka tih zual a mal te te in han tarlang ta ila –

1.      Pathian tana Rawngbawlna – Mihringte (Kristian-te) he khawvel a kan awm chhan pui ber chu Pathian rawngbawlna hi a ni ti ila kan sawi sual awm lo e ( Matthaia 28 : 19 – 20 :- Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u..........).

2.      Zirlaiah – Zirlai chuan a tihtur hmasaber leh pawimawh tak, a tana rawnbawlna pakhat chu a zirlai hnehsawh taka thiam a ni.

3.      Hnathawhah – Hnathawk mi (Sawrkar emaw Private emaw) tana rawngbawlna chikhat chu rinawm taka a hna thawh a ni.

4.      Chhungkuaah – Nu emaw Pa emaw Fapa emaw Fanu kan nih anga kan rawngbawlna.

5.      Khawtlangah – Khawtlangah kan nihna emaw chanvo neih hi rawngbawlna chikhat a ni.

Awle, heng kan sawi takte ni lo a dang tam tak rawngbawlna huanga rin luh theih tam tak ala awm ngei ang mah se hemi chin hi sawi zau in engtinnge Rawngbawlna a nih theih ilo zir ho dawn teh ang.

1.      Pathian tana Rawngbawlna – Ka sawi tak ang khan he khawvela kan awm chhan pui ber Pathian tana rawngbawl hi ringtu kan nih chuan kan tih makmawh kan hlamchhiah theih loh a ni a, miin ringtu ka ni ti si in a rin Pathian tana rawngbawl hlamchhiah leh si sela ringtu diktak a ni thei lo a ni. Kan Bible chuan ram tina kal ula thil siam zawng zawng hnenah chanchin \ha hi hril rawh u min ti a, hei hi ngenna ni lo in thupek rintute tih tur ka ko a in nghat a ni tih hi kan hriat a pawimawh hle.

2.      Zirlaiah – Zirlai hi engtinnge rawngbawlna a nih theih? Zawhna awm thei a ni, hei hi a chhanna atan hmang ila a fiah thei awm e – Zirlai tan chuan full time a rawngbawl a theih loh tih chu sawi tam ngai lo chiang sa a ni a kan zirlai kha \ha taka kan zoh chuan nakin hunah full time leh chak zawk a rawng kan bawl zel theih nana in buatsaihna a ni ti ila a dik thei awm e. Tin, zirlai chuan a zirna a ngaipawimawh ber tur a ni a hemi a nih avang hian Zirlai kha a rawngbawlna tur a ni.

3.      Hnathawhah – Rawngbawlna field pawimawh tak pakhat chu kan hnathawhna hmun hi a ni thei awm e, Kolkata bik han thlir ila kan hnathawh pui te kha ringtu a ni kher lo thei chumiah chuan kan hnathawhna hmun leh kan thawhpui te kha kan rawnbawlna atan a Lalpa min pek a ni thei a ni.

4.      Chhungkuaah – Pa kan nih chuan Pa kan nih ang in kan mawhphurhna kan tih hlawhtlin kha kan rawnbawlna a ni a, Nu te tan pawh a ni tho, inchhungkhur leh pasal fanau te kan enkawl kha kan rawngbawlna chu a ni. Fapa tan fapa anga kan tih tur kan tih mai kha kan rawnbawlna chu a ni a tin fanu tan pawh fanu kan nih anga kan mawhphurhna khan kan rawngbawlna chu a ni thei awm e.

5.      Khawtlangah – Khawtlangah nihna leh chanvo chi hrang hrang kan chelhna a mawhphurhna kan chunga tla kha kan rawnbawlna chu a ni mai.

Engtinnge kan hlen theih ang? Sawi tawh ang khan a chunga ka rawn tarlan te chauh hi kan thlur bik dawn kan tih kha hre reng ila a \ha awm e. A mal te te in engtinnge kan rawngbawlna chu kan hlen theih ang? Ilo ngaihtuah ho teh ang.

1.      Pathian tana Rawngbawlna :- Kohhran pui a ni emaw |halaiah a ni emaw chanvo chi hrang hrang pek kan ni \hin chu chanvo kan chana chu kan tih hlawhtlin chuan kan Rawngbawlna chu kan hlen a tih theih awm e. Mimal tin hian talent kan neih \heuh a, a \hen chu thusawi turte a \hen chu zai hruaitu turte leh a dang tam tak a awm thei awm e heng kan tih hlawhtlin mai hian kan rawngbawlna kan hlen tihna a ni. Ram thimah kan feh chhuak vek thei lo a chuvang chun a \hen tan chuan \awng\ai kha kan rawngbawlna tur a ni thei. Tin, a \hen tan chuan member rinawmtak nih kha kan rawngbawlna tur a ni thei a ni tih hria in Kohhranah chanvo kan nei emaw nei lo emaw kan feh chhuak emaw feh chhuak ve lo a ni thei, rinawm taka awm kha kan rawngbawlna a ni thei a ni.

2.      Zirlaiah – Kan zirlai \ha tak leh taima taka kan zir a result \ha tak tak kan neih chuan kan zirpui Pathian rin lo tu ten ani chu Pathian ringtu a ni a, a ti \ha thei khawp mai an tih theih tur khawp a kan zirlaiah \an kan lak chuan kan zirlai kan zir dan avang khan Pathian hre lotute a hnen kan hruai thleng daih thei a ni tih kan hriat a \ha awm e. A ni lo a, kan zirlaiah kan fail a result chhe tak tak kan neih fo chuan kan zir pui ten kan biak Pathian hi an hmusit ang a chu mai ni lo in kan rawngbawlna kan hlen lo a ni dawn a ni chuvang chuan kan zirlai \ha taka zir mai hi zirlai tan chuan kan rawngbawlna pawimawh tak a ni tih i hre thar leh ang u.

3.      Hnathawhnaah – Kan hnathawhah rinawm taka kan thawh kha kan rawngbawlna kan hlen dan chikhat chu a ni mai. Rinawm tak leh taima taka kan thawh chuan kan thawhpuite’n kan thawh dan a\angin Pathian hmel an hmu thei a ni tih kan hriat a \ha. A ni lo a dawngdah tak leh namnul taka hna kan thawh chuan kan thawhpuite’n Kristian ve si a va han rinawm loh tak em min ti ang a kan biak Pathian hmel kan ti bal a nih mai piah lamah kan rawngbawlna kan hlen lo a ni dawn a ni chuvang chuan rinawm taka thawh mai kha kan rawngbawlna kan hlenna a ni tih kan hriat a pawimawh a ni.

4.      Chhungkuaah – Pa mahni inchhungkhur ngaihsak lo chu pa \ha leh entawn tlak a ni ngai lo chutiang bawkin nu incheina ngaina em em mahni fate nun ngaihsak lo chu nu chhuanawm an ni thei lo chuvang chuan inchhungkhura kan chanvo pa emaw nu emaw fapa emaw fanu kan nih ang a kan hlen mai khan kan rawngbawlna kan hlen tihna a lo ni dawn a a ni. (Hemiah hian tamtak sawi tur a awm thei awm e mahse he ti chinah hian duh tawk ila)

5.      Khawltlangah – Khawtlangah chanvo leh nihna kan neih te kan nihna leh chanvo neih ang a kan tih hlawhtlin mai kha kan rawngbawlna kan hlen tihna a ni. Entirnan – YMA President ilo ni a, President i nih ang a i chanvo i tih hlawhtlin mai kha i rawngbawlna i hlen tihna a ni chuvang chuan kan chanvo leh nihna neihte kan tihhlawhtlin zel chuan kan rawngbawlna kan hlen tihna a lo ni dawn a ni.

TLANGKAWMNA – Rawngbawlna hi te lua leh ropui bik a awm lo a ni tih hria ila kan theih tawk leh thiam ang tawk a kan tih mai kha a tawk a Pathian pawhin a phut hek lo a ni tih hre \har leh ila a \ha awm e. Thilpeka rawngbawl tur emaw \awng\ai a rawngbawl tur emaw missionary tur emaw Pastor tur a koh kan ni thei a pawimawhber erawh rinawm tak leh taima taka min kohna ang a thawh mai kha kan rawngbawlna kan hlenna chu a ni tih i hre \heuh ang u.

(He sermon chhiartute zawng zawng Lalpan malsawm che u rawh se)

                                                                                      -         Laltlanzova Darngawn

                                                                                      Mesaka Group

                             KA HRINGNUN THAWNTHU (True Story)

                     -         Laltlanzova Darngawn

THU HMATHEH : -

          He khawvela ka lo pian chhuah dan leh hringnun ka hman chhoh dan, harsa taka nun ka hman dan hi lo chhiar ve ula ka tih avangin ziak mai ka ni a, he thuziah hian zir tur eng nge awm tih ngaihtuah chungin chhiar la, ngaih loh lamah min ngaih sak loin min chhiar chhuah sak hram dawn nia.

A PIANG E : -

          Kum 1985 Mim Kut thla chawhnu lam a ni a, Ka nu chu hrehawm ti takin khumpuiah chuan ka pian chhuah dawn avangin na tuarin a awm mek a. Thingtlang kilkhawr tak a nih avangin Doctor \ha leh nurse an awm loh avangin, kan khua a nau chhar thiam Pi Hmuaki chu ka pianchhuah dawn avangin a lo in ring hle. Kawla ni chhuak chhiara ei zawng a nih avang chuan ka nu chu a cher hle a, rai a lak nat em avangin natna hrang hrangin a tlakbuak nasa hle bawk. Harsa ti tak leh hliam nasa tak tuar chung chuan min hring thei hram a. A in hliam nasat em avang chuan ka nu chuan he khawvela ka pianchhuan theih na’n a nunna a chan ta. Engmah ka hriat hmain ka tan hrehawm a in \ang nghal a ni ber. Ka Pu chuan ka hmingah Lalrinmawii tiin a sa a. Hringnun hrehawm tak chu ka zawh chho \an dawn ta.

HRINGNUN CHU : -

            Ka sawi tak ang khan thingtlang a awm ka nih avangin khawpuia awm naupang dangte neih ang toys infiam pui tur nei lo mah ila ka hlim thin khawp mai. Hmeichhia mah ni ila lui kal, sava veh, sephung kaw laih leh zana pawn to chu nuam ka ti thin hle. Kan thil neihte hi khawpui ami te neih ang ni lo mahse ka hlim pui hle thin. Thing delh loh lung delh lo na na na chu ka lo thang lian ve zel a, rual awh a na duh khawp mai. Nu tel lo a nun hman hrehawm zia chu ka hre chho dawn chauh a ni. Ka pa in min duat hle mah se ka nu ka ngaihna chu a hliah khuh zo mawlh lo.

            Ka la hriat reng chu sikula kan zirtir tupa min tih dan kha a ni. Class a kan tih turin kan nu-te chanchin ziah tur a ni a, ka thiante chuan an nu-te hming, kum leh an tih thinte an ziak sap sap a, kei chuan ka nu hming bak ziah tur ka hre si lo. A chanchin pakhat mah hriat ka neih loh avang chuan min hau hrep a, sawi tur ka ven hle. Ka nu chanchin ziah tur hriat chu ka chak alawm mahse a chanchin engmah hriat ka nei si lo.

            Kum 12 ka nih chuan ka pa chuan nupui dang min neih san a, ka nu (thar) chuan min duat hle, a rawn lawi tirh chuan mahse mahni hrin loh chu hmangaih an lo har a ni ang e, kum 2 kan awm tlan hnu chuan tih duhdahna ka tuar tan ta. Ka nu in min milh loh avang chuan ka tan ina awm rengna chi a nih loh avangin kan in chu kumkhua let leh ngai tawh lo turin ka chhuah san ta (Thutlukna ka siam tawh zawng zawng a ka siam sual lian ber zing a mi a ni.- Rinmawii). Thingtlanga awm reng chu hmasawn a har avangin khawpui lamah sum hmuh a awlsam zawk beiseiin ka pan ta a. Chhungte han belh mai tur ka hriat loh avang leh awmpui tur mamawh hriat lawk ka neih avang chuan an in chu ka pan tawp a. Hringnun bul \an \hat tumin theihtawpin hna ka thawk a, ka awmna te paw’n min fak ve fo. Ka nun hi harsatna hmachhawn tura khuanu ruat a ni ang e, hlim taka kum 1 ka awm hnu chuan harsatna ka chungah a rawn thleng leh ta (Ka thlan tur nise ka thlang lo chiang viau ang le). Ka Pu, ka awmna a pa ber, in min duat em avang chuan ka Pi chuan min ringhlelh a (ka pu hi vawikhat pawh ka la ngaih melh ngai lo), ka tan nun hman a va harsa tak em!! Rinhlelh reng nih ai chuan ti in hmun dang pan zai ka rel leh ta a. Ka awmna thar chu a hma ami nen a tehkhin chuan nuam lo tak a ni mahse ka tan tuar fan fan mai loh chu tih theih dang a awm si lo. Ka Pu chu zu in mi a ni a, zan tin a rawn rui haw ziah a, ka Pi nen pawh an in hau ngun hle.

            Thingtlanga sei lian ni mah ila, khawpuia ka awmna te an hauhsak em avangin ei ka hmu tha a, ka taksa a mawi in ka pian pawh khawpui nula tam tak ai chuan a nalh hle. Bazar leh khawi lo ka chhuah changte hian mipa tam tak hian min en duh thei hle. Ka in uluk avangin ngo ti a sawi tur ni lo mahila ka sar vuk thung. Tum khat chu ka pu in an huanah Picnic a rawt a kan phur tlang hle. Kan tumni a rawn thlen chuan ka pi chu a hnaah kal ngei ngei a ngai ta si a, a rawn tel ve hman ta lo. Hlim takin huan chu kan thleng a, ei tur tuihnai tak tak kan kente chu ka siam a ka pu te ho chu ka sem kual zel a. Khua alum avangin ka in ha bul ve hle. Ka pu chuan an bula thu ve tur leh in tur hi in ve turin min ti a, ka duh lo thuin ka chhang a, min ti lui bik lo. Cold drinks erawh ka hnar ta bik lo a. Mahse mahse Ka pu leh a thiante rilru reng ka lo hre si lo. Ka awmdan a danglam zo ta. Ka vai mum mum a ka hriat tawp ber chu Ka pu-in a hun a thleng ta a tih kha a ni. Ka harh chhuah leh meuh chuan ka taksa zawng zawng a sil vek a ana thum mai. Pathian khawngaihna zarah pasal ka hmu ve hlauh a nih chuan lawi that zan atan a ka khek, ka thianghlimna chu laksak ka ni ta. A va na tak em!!

          Ka thianghlimna nulat pawh ka hriat hma a laksak ka nih avangin depression ka nei nasa hle a, ka nun hi a chhe vek ni berin ka hria. Ka awmna a awm reng ka tan a him lo tih hria in ka awmna a\ang chuan ka chhuak leh a mahse kalna tur ka hre bawk si lo. Ka hmelhriat satliah, Muani te in chu ka pan ta tawp a. Muani chanchin hi tlem kan sawi ang e. Khawpuiah a nau nen a in luah an ni a, kan khua ami an ni nghe nghe. Kawngah kan in hmuh fo avangin an in pawh hre mai chauh ka ni a mahse pan tur dang ka hriat thlawt loh avangin ka pa ta tawp mai a ni. An inah chuan ka awm ve ren rawn a, in thlahrun a na duh khawp mai. Ka theih ang angin in hlawhna tur ka dap ve a mahse ka thawh thiam leh ka thawh awm reng ka hmu thei silo. Muani hi zanah dar 10 velah hian a chhuak ziah a, engnge a tih ka hriat pui lem lo. Ina rawn haw loh chang a nei zeuh zeuh a, a rawn haw chang lah hian zu rim a rawn nam haw ziah bawk a. Ka theih ang ang in ka zilh a mahse awmzia a awm mawh hle. Muani te hi an khawsak chu sang em em loh mah sela sum an nei thei em em a, incheina lah nise a changkang kang a in bel a ni ber mai. Thawh nei lo a ka awm reng chu Muani chuan min khawngaih ve deuh a ni ang, ka duh chuan sum hmuhna awlsam min kawh hmuh theih thu min hrilh a. Mamawh ka ngah ve bawk si, inthlahrunna a nasa bawk si, sum thawh chhuah dan ka dap a tul si a Muani chu ka zawt ta tawp a.

            Ni tam a liam lo, Muani chhuan zanin leng chhuak ila min ti a, ina tawm reng ka tan a ninawm ve bawk avang chuan ka lo rem ti ve mai a. He zan atang hian ka taksa chu sum hmuh nan ka hmang tan ta a ni. Ka rilru chuan hrehawm ka ti thei hle a mahse ka mamawh ber sum ka hmuh theihna awmchhun ni a ka hriat tlat avang chuan ka ti lo thei si lo. Ka depression neih chu a zual telh telh a, in sum lek lo in hringnun chu ka hmang chho zel a. Kawp hreh leh kawp duh loh pawh ka nei tawh lo, sum ka hmuh na tur a nih phawt chuan addict pawh nise ka pawi ti lo. Ka nung tawp telh telh a, damdawi hial ka khawih ta. Pathian reng reng rilruah a awm lo, ruihna tur ka hmuh chuan ka lungawi tawk hle. Ti hian hringnun chu ka hmang chho zel a, a tawpah hei hi ka thleng ta a nih hi.MSACS hmalakna pakhat, hmeichhe awm \ha duh lo ho thisen test leh a hriselna endik runpui kan awmna vengah an rawn nei a, in sawiselna nei lo mah ila ka thian te’n test ve tura min tih avangin ka test ve ta a. A va mak em! Ka ring thei lo, ka in phal bawk hek lo. Ka thisen test-na result alo chhuah chuan HIV +ve ka lo ni reng mai. Ka awm dan in a zir loh avangin khawvel mite hmuhsitin ka awm a, ka tan nun thlekhlelhna chhan tur reng reng a awm ta lo.

TLANG KAWMNA :-

            Awle, ka chanchin ka sawi atang hian mitin hian nun kan uluk a tul zia leh pawlawh taka nun hman a that lo zia kan hre thei awm e. I nun kal tawh chu engpawh nise in hnuh hniam tir lo la, i nun ti buaitu atan hmang suh ang che. Ka thalai puite ka chah duh chu hringnunah hian hlimna chauh in min hmuak lo a, lungngaihna pawh kan tan siamtu in kan tawn atan a dah a ni tih hria ila, lungngaihna leh hrehawmna alo thlen changin in dawm kun mai lo in hmalamah hlimna in min hmuak a ni tih hriain chhel takin kan awm tur a ni.

            “Hringnun hi lehkhabu ang a ni a, lungngaihna leh \ahna phek kan chhir thleng a nih pawhin chawl loin kan chhiar reng tur a ni; engtikah nge hlimna leh lawmna phek kan chhiar thlen dawn kan hre si lo”.            

PANLAI NUN HLIMAWM

                                                         PANLAI NUN HLIMAWM

                            -         Laltlanzova Darngawn

          Hun hian kan duh emaw duh lo emaw min kal pui hlawk hlawk a, hmanni mai nia kan hriat kha hmanlai an chang zo a. Naupangte emaw kan in tih lai in vawi tam Lal piancham kan lo hmang hman der \hin.  Kan duh danin hun hi kal tur nise tu te mai pawh hian kan kal liam tir zung zungin a rinawm loh mahse kan thu a nih lo avangin hunin min her chhuah pui dan ang ang a lawm thiam mai hi kan tih tur \ha ber a ni.

            Thingtlang a sei lian tan chuan panlai nun tluk a nuam leh hlimawm kha a awm tawh lo ang. Zingah hma takah kan tho a, mit ek kan han nuai thla tawp tawp a, chhungte’n min tirh hlauin, hmanhmawh takin \hiante nen sephung kaw lai turin kan tlan chhuak nghal a, sephung kua kan laih loh leh dai hnaiah sava kan veh thung a, nun kha alo va han nuam \hin em! Tuk \huan ei turin inah thlan rim nam huam huamin kan haw a, chaw ei kha a va han tui \hin tak em! Sikul panin hman hmawh em em in kan tlan liam leh nghal a. Sikul thleng hmasa ber nih kha kan tum \heuh a, zirtirtu te’n home work min pek kan tih leh tih lohah kan buai lo. Sikul tualah kan neih phak ve tawk, kan tan chuan football \ha mi, ser \awk ngei mai pet in sikul \an hun nghakin kan in fiam a, hnim hring ni lo, metal pawh ni lo, siamtuin a duh dan taka a siam lei char khu em em ah football kan khel a, kan paw phak zel, kan lo va hrisel \hin em! Class kan han \an a, kan hma a mite, kan ngam deuh kha, an tihsual awm miah loah kan han hnek deuh pawp mai a kan insual leh nge nge \hin. Sikul ban hnuin inah kan haw thuai a chaw \hing leh chi kan lek chhuak a, veng field-ah kan han in fiam leh a, tun hnua ka ngaihtuah let leh hian vutte kha kan bar tel hialin ka ring \hin. Field-ah kan in fiam loh leh luiah cheng turin kan kal a, chhungte hriat lohin, a lo va han nuam \hin em! Zan alo ni a, thla eng hnuaiah pawn to turin kan chhuak leh sap sap a \irah mei kai, zawnga leihlawn, pang aw inzial inzial, inbiruk siak leh a dang hmangin kan zan hun kan tum tawi \hin. Zan alo rei a kan in vuan \hap a, ‘=in dialah \in dialah naktukah khua var sela inkawm leh dial dial ang u, mahni in lam hawi \heuhah, a hnu hnung hnung phung in seh’ tiin kan han tlan haw dial zel a, a va han hlimawm \hin em! Lehkhazir ngaihsak tumah kan awm ngai lo. Mak ve deuh mai chu lehkha kan zir khat teh reng nen kum tawp exam-ah chuan kan pass leh tho zel mahse kan ti \ha em em ngai chuang lo. Ka ngaihtuah let hian kan thiam vang ni lo in kan zirtirtute khan min khawngaih avangin min pass tir \hin ni berin ka hria.

            Thingtlanga sei lian tan chuan hun hlimawm ber leh kan nghahhlelh em em chu sikul chawlh hun kha a ni in ka hria. |hiante nen buk kan han siam ngei a, kan thiam ang tawk a \ha thei ang berin, kan va hlim \hin em. Buk sak zawh hnuah sipai nun chan kan zir a, training-te kan han nei ve ngei a. |hian ho zingah hian a thu deuh leh Boss hi an awm ngei ngei \hin. Training-na a kan tih \hat dan a zirin 2^nd boss 3^rd boss leh kid khan kan han in thliar hrang ngei a, 2^nd boss nih kha a va han nuam \hin em. Bukah boss-in a duhna lai ber a place tur a thlang a, kan place tura kan lo hual ruk reuh reuh pawh thlang sela sawi buai thei kan ni lo. Kan pawla mi nilo pawl dang ho kan hmu a nih chuan insual ngei ngei tur emaw kan han ti ngei a. Buk in tih chhiat sak kha kan tum ber a ni \hin. Kan in tih chhiat sak chuan insualna a chhuak ngei ngei \hin. Ai a upa te’n chal a chil in hnawm sak hmasa sa huai zawk an han ti a insualna a chhuak leh ngei ngei \hin. Nun kha a va han nuam \hin em! Mipa fa nih chuan ram kal, sava veh, insual leh lui kal kha chu kan tih ngei ngei turah kan ruat a, chhungte’n an phal leh phal loh ah kan buai lo hauh huamin kan ti \hin.

            Tv nei phak kha chu kan han ngaisang thei mai mai khawp a, Cable Tv in kan khua la lut ve hek lo, DD1 leh DD2 lar vanglai kha a ni nghe nghe, Tv nei tute hnenah Tv en kan han dil ngei a. An phal chuan hlim takin kan en ve \hin. An phal lo a nih erawh chuan thinrim tawkin kan chhuak a; hla tawk kan kal ta maw tihah an inchung kha lungin kan han vawm ri dawp \hin kha a nia. An fel \hin ngawt mai a tukah Tv en tura kan kal chuan an lo phal leh nge nge zel; min hau ngai lo reng reng. Saktimaan leh WWF (Tunah chuan WWE an ti tawh) kha kan en duh leh hmuhnawn tih ber a ni \hin. Chawlhni tlai mawlh kha a ni nghahhlelh awm \hin chu. Tlai dar hnih vel a\angin vai flim, flim puitling ngat kha a chhuak \hin a, khami hmaih kha chu channa ropui rapthlak tak a ni \hin. TV en laia vawih palh kha chu hremna kha an na thei mai mai khawp a(h). Ka la hriat reng chu Hmuhnawm titakin, chil thli far hnuanga kan en laiin, chhun lama kan thil ei in pum lamah ro a lo rel nasa mai si, vawih ri ngam si lo zawi te a vawih tum, ring taka vawih palh mawlh kha a awl \hin. Tv en kan tam thei si a min meih rum \hin khawp mai. A hu ho a World Cup en nawm zia leh hlimawm zia kha a takin kan hre ve phak tlat nia.

            Hunpui, Kristmas leh Kum Thar te kha kan tan chuan a va han nuam bik \hin em! Sa hmeh zeuh zeuh \hin kan nih avangin heng hunah hi chuan em em awm loin kan han ei mai \hin kha a ni a, nuam ve \hin tak a ni. Zai ngaina mi ni em em lo mah ila zai honaah chuan tel ngei ngei turah kan ngai a, rauin min pawl vang ni em em loin a phawvuakah kan phur avang ringawt khan kan han lam thle ve nghawng nghawng a, a va han hlimawm \hin em! Sawi hmaih hauh loh tur chu Kristmas dawn a chhungte khawpui a kal turte hnenah kan duh zawng leh awh zawng kan mamawh em em loh pawh kha kan han sawi nghek mai a, min rawn hawn dawn nge dawn loh tih pawh hre lo khan \hiante bulah kan han in sawi thei vel a; kan la neih hauh loh avang a insual chang leh in tihthiam loh chang kan nei \hin a hlimawm \hin ngei e. Chhungte’n min rawn hawn hlauh erawh chuan awmngaihna hre lo lekin kan khal \hin, nun khan hmalam hun tur a ngaihtuah ngai lo a ni ber.

            Tu pawh hian duh ila panlai nun ziah tur leh sawi tur kan nei ngei ang. Mahni a phai rama ka’n awm hran hnu hian chhungte bula awm hlut zia leh nawm zia ka hre chhuak thar uar uar \hin. Panlai nun tluka hun hlimawm leh nuam kha a awm tawh ngai lo ang. Lungkham leh hmalam hun ngaihtuahna kha kan nei lo hrim hrim a, kan duh leh mamawh kha chhungte’n min pe thei emaw pei thei lo emaw hma hun tur lungkhamna kan neih loh avang khan nun kha a hlimawm \hin. Khawvel hi her letin hun hi her kir leh thei dawn ni ila panlai nun hunah khan keizawng ka her kir leh ngei ang. Kan her kir theih tawh loh avang erawh chuan hnual mai lo ila kan hun tawn ang zelah hian lungawi thiam zir ila chutin he khawvelah hring kan chan chhung hian mi awhawm ber kan ni ngei ang.